Grażyna Grzegorczyk
Czy wiecie skąd wzięły się wolne soboty w Polsce? Kto wywalczył niezależny od władz politycznych związek zawodowy? Kto udowodnił, że w państwie, w którym tylko na papierze suwerenem był „ lud pracujący miast i wsi”, słowo: robotnik naprawdę „ brzmi dumnie”? Kto przełamał tabu polskiej historii pełnej martyrologii, nielicznych zwycięstw i krwawych liczniejszych klęsk? Kto uświadomił Polakom i światu, że jako naród potrafimy być solidarni, mądrzy i przewidujący?
Międzyzakładowe Komitety Strajkujących stoczniowców, górników, kolejarzy, tramwajarzy, hutników itp. To oni ponosząc ryzyko i trud strajku w 1980 roku przedstawili rządzącym w państwie komunistom 21 postulatów, w których oprócz żądań typowo socjalnych i ekonomicznych znalazły się też i polityczne ( jak ten o powołaniu związku SOLIDARNOŚĆ, wprowadzeniu religii do szkół czy uwolnieniu więzionych za polityczne przekonania odmienne od komunistycznej ideologii).
Podpisano te porozumienia 31 sierpnia 1980 roku w Hali BHP Stoczni Gdańskiej, a stronę strajkującą reprezentował wówczas Lech Wałęsa. Ówczesne władze nie wywiązały się później ze swoich obietnic do końca, ale nie zdołały już nawet i stanem wojennym zatrzymać fali demokratyzacji i rozmiękczania komunizmu w Polsce.
Porozumienia nazwano sierpniowymi i na stałe weszły do historii Polski i świata – decyzją Sekretarza Generalnego UNESCO z 16 października 2003 tablice, na których widniały te postulaty wpisano na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Pamiętajmy o tym wydarzeniu, tym bardziej, że raz zdobytej wolności i demokracji nie mamy zagwarantowanej na zawsze!
Marzena Romanowska