Urszula Nakielska

„Omoiyari czyli Obrazki z Japonii!”

Uczniowie CXXXVII LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Roberta Schumana w Warszawie uczestniczyli w II edycji zajęć  „Zwrotnik Kultury – Akademia Animatorów w Muzeum Azji i Pacyfiku”. Pod kierunkiem naszego anglisty i zarazem japonisty, pana Tadeusza Jaworskiego, przygotowali oni niezwykle ciekawy film o współczesnym Kraju Kwitnącej Wiśni.

Fabularyzowany dokument pod tytułem „Co za kraj: Obrazki z Japonii – Maski widzialne i niewidzialne” miał swoją premierę 26 listopada 2018 roku. Zrealizowało go łącznie około 45 uczniów. Zdjęcia powstawały w różnych plenerach warszawskich, a także na terenie szkoły. Sam montaż zajął prawie dwa tygodnie. Jednak produkcję filmową poprzedzały warsztaty tematyczne, konsultacje, które zaczęły się już pod koniec września.

By stworzyć fabularyzowany dokument możliwie mocno osadzony w japońskich realiach, uczniowie w dużej mierze wypowiadali się w języku japońskim (na ekranie pojawiały się napisy polskie) – ukazując wybrane aspekty życia społecznego i obyczajowości. Poprzez udział w scenkach rodzajowych oraz komentarze narratorów, uczniowie przekazywali wiedzę o Japonii, wyjaśniając nietypowe dla zachodniej kultury przykłady zachowań oraz ich genezę .

Jako punkt wyjścia dla nieco satyrycznego odcienia fabuły wybrana została wyjątkowa  powszechność noszenia masek w miejscach publicznych, co było okazją do ukazania jednej z zasadniczych cech mentalności Japończyków – troski o harmonijne relacje w społeczeństwie i w grupie.

Cecha dążenia do harmonii oraz motyw masek – tym razem niewidzialnych – przewijały się także w drugiej części filmu w kolejnych dialogach, scenach i komentarzach, ukazujących pedantyczną i niezwykle kurtuazyjną obsługę klienta, pracowitość: m.in. uznawanie nadgodzin za normę czyli gotowość do poświęcenia się dla grupy. Komentarze aktorów i narratorów podkreślały też bardziej „ludzką” twarz Japonii – tłumacząc, że przyjęte konwencje zachowania i etykieta nie wykluczają przecież prawdziwej życzliwości.

Wreszcie symbol relacji społecznych: pojęcie „omoiyari” – tłumaczone jako wzajemna spolegliwość i samodyscyplina – ukształtowane zostało częściowo przez trudne warunki naturalne, ale także pod wpływem konfucjanizmu i innych prądów kulturowych. Podkreśla to mentalność Japończyków – duch współpracy i solidarności, lojalność wobec grupy i kraju, pragmatyzm  i efektywność pracy, poczucie wyjątkowości narodowej ukształtowanej przez narodową religię „shinto”…

Na premierze filmu  widownia była zapełniona po brzegi. Tuż po ostatnim ujęciu zagrzmiały oklaski, a jego młodzi twórcy usłyszeli słowa pochwały i gratulacje. „Obrazki z Japonii” okazały się świetnym połączeniem edukacyjnej przygody, integracji i dobrej zabawy. Brawo! Czekamy już na kolejny film! Jikai wo tanoshimi ni mata ne!

Poniżej link do filmu:

https://drive.google.com/file/d/10qbFSA0I0Vp0oBLNV-vpq5EX4NLXSygc/view?ts=5bfc1f3a